Mükemmel olma çabası ve sonuçları

“Mutlu olabilmek şu anın meselesi, yarına bırakmayın. Mükemmel olmadığınızda da mutlu olun. Hatta yaşam siz gerçekleştirdikçe karşınıza yeni hedefler çıkartacaktır. İşte bu yüzden hiçbir zaman mükemmel olamayacaksınız, siz siz olun şimdiden mutlu olun, başardıklarınızdan tatmin olun.”
 
Sıklıkla verdiğim eğitimlerde “Nasıl daha iyi olabilirim, en iyisi olmak için neler yapmalıyım, mükemmelliği nasıl yakalayabilirim?” gibi performans arttırma amaçlı masum gibi görünen; ancak en temelde gizli bir şekilde içeriği kişiye zarar veren sorularla karşılaşırım.
 
Spor psikolojisi söz konusu olduğunda performans arttırmak en önemli amaçlardandır; ancak bu mükemmel olma çabası ile karıştırılmamalıdır. Çünkü birçok sporcunun altta yatan isteklerinden bir tanesi var olan mevcut potansiyelini geliştirebilmek yerine kendisinden çok fazlasını beklemektir. Çok fazlasını beklemek bu beklentiyle hareket etmek performansınızı arttırmak yerine uzun vadede düşürecektir. 
 
Eğer mükemmeli beklerseniz ne olur? Kendinizden fazlasını bekledikçe kaygılanırsınız, kaygılandıkça içinizden hiçbir sorumluluğu yapmak gelmez, yavaş yavaş sorumlulukları bırakır ve tükenirsiniz. Tükendikçe daha iyi olmak için kendinize yaptığınız baskıyı arttırırsınız ve başaramadığınızda da hayal kırıklığına uğrarsınız. Dolayısıyla bu sizi olumlu yönde motive etmez aksine motivasyonunuzu düşürür.
 
Üstelik profesyonel sporcuların sadece spor yaşamlarının yanında özel hayatları da vardır. Mükemmellik beklentisi bir takıntı gibidir ve yaşamın diğer alanlarında da kendisini gösterir. “Hem sporla basketbol antrenmanları ve maçlarla uğraşıyorum hem evde hem de çocuğuma en iyi şekilde bakmaya çalışıyorum ve ayrıca iyi bir eş, partner olmak için de çabalıyorum! Bunların hepsini en iyi şekilde yapmaya çalışıyorum, nasıl daha az yorularak yapabilirim ve nasıl mükemmel olabilirim?” diye birçok sporcu bu çıkmazı zaman zaman yaşar. Neredeyse hemen hemen bütün sporcuların hayatlarında en az bir kere bu kaygıyı yaşadıklarını ve bu kaygı sebepli mesleklerini bile sorguladıklarını düşünürüm.
 
Bu sebepli profesyonel danışma seanslarımızda mükemmellik kaygısını yakaladığımda da aslında onların hiç beklemedikleri şekilde bir cevap veririm. Onlar nasıl mükemmel olabileceklerini düşünürken, ben mükemmel olmak zorunda olmadıklarını kendileri ile barışmaları gerektiğini anlatırım. 
 
Sporcular benden nasıl mükemmel olması gerektiği ile ilgili bir formül isterler, kendilerini daha fazla yıpratacağını göremeden. Oysa mükemmel olmak zorunda değiller. Daha iyi olabilmek ile karıştırılan mükemmellik kime göre ve neye göredir? Sadece yaptıklarından, başardıklarından kişinin kendisinin tatmin olması yeter, başkalarını memnun etme isteği hayatının ilk kuralı değildir.
 
“Etraftaki herkes, sosyal medya, televizyon, günlük yaşamın rutin akışı, her şey sizden mükemmel olmanızı bekliyor, iyi bir fiziğe sahip olmanızı, tamamen fit görünürken aynı zamanda da başarılı olmanızı... Bir düzen takıntısı içerisinde her şeye hemen yetişmeye çalışan bu yüzden bir süre sonra yıpranmış yorulmuş sporcularla çalışıyorum. Bu takıntı içerisinde ne yazık ki gerçekten mükemmel olmak zorunda olmadıklarını anlayamıyorlar.
 
Bunun en büyük ilacı kendinize acımasızca katı kurallarla yaklaşmak yerine “kendine şefkattir.” Kendinize her zaman şefkatle davranabilirsiniz. Kendinizden en iyisini beklerken düzeninizin bozulduğu zamanlarda öfkelenebilirsiniz. Öfke ile çocuğunuza ve eşinize katı kurallar ile davranabilirsiniz, spor hayatınız yanında özel hayatınızda bozulabilir. Katı davrandıkça mutluluğunuz azalır ve mutluluğunuz azaldıkça mükemmel olabilmek için kendinizi daha çok yorar, çabalarsınız. Çaba kaygı uyandırır. Kaygı ile döngüyü yeniden başlatırsınız. Bu kısır döngüyü kırmak sizin elinizdedir. 
 
Her şeyin düzende kalmasını beklemek mantıklı değildir. Yaşam içerisinde bazen düzene koyamadığınız şeyler olduğunda da mutlu ve huzurlu olmanız gerekir. Her şeyin düzene girmesini bekleyip mutluluklarınızı ertelerseniz hiçbir zaman gerçekten mutlu olmazsınız. O yüzden unutmayın... “Mutlu olabilmek şu anın meselesi, yarına bırakmayın. Mükemmel olmadığınızda da mutlu olun. Hatta yaşam siz gerçekleştirdikçe karşınıza yeni hedefler çıkartacaktır. İşte bu yüzden hiçbir zaman mükemmel olamayacaksınız, siz siz olun şimdiden mutlu olun, başardıklarınızdan tatmin olun.”